اهمیت پیشگیری از جرم در آیات قرآن کریم

قرآن کریم در آیات متعددی به اهمیت پیشگیری از جرائم اشاره می‌کند و آن را مایه نجات افراد دانسته و تأکید ویژه‌ای نسبت به آن دارد. در ادامه به برخی از این آیات اشاره خواهیم نمود.

1.    ماجرای حضرت یوسف (ع)

وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ ۖ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَىٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ ۚ کَذَٰلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ ۚ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِینَ 
در این آیه شریفه علت اینکه یوسف نبی (علی نبینا و آله و علیه السلام) موفق به پیشگیری از جرم شد و به گناه و معصیت آلوده نشد، مشاهده  برهان و دلیل پروردگارش عنوان شده است. 
عبارت «برهان ربّه» در آیه اضافه بیانیّه است. یعنی برهانی که از جنس رب است. کانّه حضرت یوسف نبی (علی نبینا و آله و علیه السلام) با توجه به اینکه خداوند را شاهد و ناظر بر اعمال خود دید که در آیه از آن به برهان ربّ تعبیر شده است، توانست بر گناه و معصیت فائق بیاید. 
یکی از بهترین و مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از جرائم تقویت روحیه ایمان و شاهد و ناظر دانستن خداوند متعال نسبت به اعمال خود است. انسانی که دائماً خود را در محضر پروردگار ببیند، از بسیاری از جرائم چشم‌پوشی کرده و مرتکب آن نمی‌شود. 
نکته مهمی که در این آیه شریفه وجود دارد تعبیر «رؤیت» است. 
توضیح آنکه یکی از مراحل معرفت، علم و شناخت است که مراد از آن علم حصولی است اما مرتبه بالاتر از علم رؤیت است که مراد از آن علم حضوری است. 
به عنوان مثال اگر شخص با توجه به استدلالات و شواهد و قرائن بداند که در زندگی باید تنها امیدش به پروردگار باشد و تنها به او توکل نماید، علم نسبت به اینکه توکل به خدا در زندگی راهگشا خواهد بود حصولی کسب کرده است اما اگر شخصی چندین مرتبه در زندگی خود توکل را تجربه کند به این بیان که دچار مشکلات و سختی‌های متعدد شده و با دعا و درخواست از خداوند متعال و با توکل بر او مشکلاتش مرتفع شود، این تعدد تجربه، علم حصولی شخص را تبدیل به علم حضوری می‌کند و این شخص تأثیر توکل بر خدا و امید به او را در زندگی خود وجدان کرده و به مقام رؤیت می‌رسد. 
ناظر دانستن خداوند نسبت به اعمال انسان نیز همین‌گونه است یعنی گاهی انسان علم حصولی دارد که خداوند شاهد بر رفتار او بوده و آن را می‌بیند و گاهی وجدان می‌کند که خداوند ناظر بر تمام اعمال و رفتار اوست. 
آیه شریفه نیز به همین مطلب اشاره می‌کند که جناب یوسف نبی (علی نبینا و آله و علیه السلام) برهان و دلیل پروردگارش را رؤیت و وجدان کرد و به همین سبب مبتلای به فحشا و منکر نشد. 
نکته دیگر تأثیر مراتب عبودیت در پیشگیری از گناه است.  در منابع روایی عبادات به سه قسم تقسیم شده است:
      الف) عبادتی که از خوف جهنم و عذاب الهی انجام شود.
       ب) عبادتی که از روی شوق به جنّت و بهشت الهی انجام شود.
        ج) عبادتی که نه از روی شوق و نه از خوف بلکه بخاطر محبت و عشق به پروردگار انجام شود که حد اعلا و مرتبه بالای عبادت است.
طبعاً عبادتی که بخاطر محبت الهی انجام شود تأثیر بیشتری از سایر عبادات نسبت به پیشگیری از معاصی دارد. 
مصداق بارز این مسئله، ماجرای کربلا و شهادت امام حسین (ع) است که در آن ایمان بالای حضرت و یاران ایشان تحمل مصائب و سختی‌های فراوان را برایشان راحت‌تر می‌کرد.